„Tak, tak, wiem – nie jesteś obrażona, tylko jest ci przykro” – zdarzyło mi się usłyszeć od znajomego, kiedy pewnie z mojej miny wywnioskował nieprzychylną reakcję na coś, co wcześniej powiedział. Problem w tym, że nie byłam ani urażona, ani smutna, raczej rozczarowana, zdezorientowana, a może lekko zawiedziona.
Założę się, że większość ludzi bardzo dobrze zna wszystkie użyte przeze mnie określenia. Prawdopodobnie nie byłoby wielką trudnością dodanie jeszcze kilku podobnych. Okazuje się jednak, że repertuar słów, jakimi na co dzień opisujemy swoje stany emocjonalne, jest bardzo ubogi. Często ograniczamy się do komunikatów typu „jest mi źle” albo „czuję się okej”, które tak naprawdę nie niosą żadnych konkretnych treści. Nie zastanawiamy się, gdzie leży źródło naszej euforii, przygnębienia czy zaciekawienia. Nie łączymy sygnałów płynących z naszych ciał i umysłów z potrzebami, których zaspokojenie albo niezaspokojenie stanowią podstawy uczuć.
Poniżej znajduje się lista uczuć, którą możecie znaleźć w książce Lucy Leu „Porozumienie bez przemocy – ćwiczenia”*. Chciałabym jednak zwrócić Waszą uwagę na dwie istotne kwestie.
Stanowi ona jednak bardzo dobrą bazę do budowania komunikatów w duchu PBP, dlatego też jej główny podział opiera się na zaspokojeniu bądź nie naszych potrzeb; podobnie wyglądałyby listy uczuć przyjemnych i nieprzyjemnych (unikałabym nazywania ich negatywnymi i pozytywnymi).
Jeśli na widok tych 290 słów rzednie Wam mina, musicie wiedzieć, że i tak nie jest źle. W tradycyjnym języku tybetańskim istnieje około 80 tysięcy słów określających emocje!
Jestem pewna, że precyzja w doborze takich emocjonalnych słów stanowi klucz do tego, żebyśmy coraz częściej sięgali po te bliższe szczęściu i zadowoleniu. Kiedy bowiem wiemy dokładnie, co czujemy, łatwiej nam rozpoznać, czego nam trzeba, a często mówienie o swoich potrzebach jest pierwszym i wystarczającym krokiem do ich spełnienia. Z własnego doświadczenia wiem, że to niełatwa sztuka, często spotykająca się z zaskoczeniem ze strony adresata naszego komunikatu. Ale zdecydowania warta tego wysiłku!
Chcesz poćwiczyć ten sposób?
Kiedy następnym razem ktoś zapyta Was o samopoczucie, zatrzymajcie się na chwilę w okolicach swoich potrzeb, może zerknijcie na listę i wybierzcie słowo lepsze od okej. Może akurat rozanielenie będzie w porządku?
*Gorąco zachęcam Was do jej przeczytania, a wcześniej do sięgnięcia po bazę teoretyczną „Porozumienia bez przemocy” autorstwa Marshalla. B. Rosenberga
| uczucia, które mogą pojawić się, gdy nasze potrzeby są zaspokojone | uczucia, które mogą pojawić się, gdy nasze potrzeby nie są zaspokojone |
|---|---|
| czuły
ciepły kochający otwarty przyjazny współczujący |
cierpiący
niepocieszony nieszczęśliwy pełen żalu przygnębiony przybity rozgoryczony smutny w bólu w żałobie zasmucony zestresowany zmartwiony zrozpaczony zraniony |
| odprężony
ospały rozluźniony rozmarzony wypoczęty |
pełen awersji
czujący odrazę/wstręt gorzki pełen nienawiści pełen obrzydzenia rozżalony wrogi wyobcowany zdegustowany zniesmaczony |
| pełen energii
gotowy do działania kreatywny ożywiony pełen entuzjazmu pełen wigoru pełen życia pogodny rześki zdrowy żywiołowy |
posępny melancholijnyosowiałypesymistycznypozbawiony nadzieiprzybity przygnębiony samotny zdołowany zrezygnowany zrozpaczony żałosny |
| pełen podziwu
oczarowany ujęty upojony urzeczony zachwycony zafascynowany zainspirowany zdziwiony zszokowany |
rozczarowany
nieswój niespokojny niezadowolony poruszony rozstrojony smutny wzburzony wtrącony z równowagi |
| pewny
bezpieczny dumny optymistyczny pełen nadziei pełen ulgi pełen wiary spokojny |
spięty
apatyczny drażliwy kruchy nerwowy niespokojny niestabilny obciążony napięty przeciążony rozkojarzony przygnieciony ściśnięty wrażliwy wycofany wyczerpany wypalony zestresowany zmordowany zrozpaczony |
| podekscytowany
pełen entuzjazmu zapalczywy zapalony żarliwy |
wystraszony
niepewny nieufny ogarnięty paniką onieśmielony ostrożny pełen niepokoju pełen obaw pełen złych przeczuć podejrzliwy podminowany przerażony roztrzęsiony struchlały spanikowany wystraszony zalękniony zdenerwowany |
| rozradowany
podniecony promienny radosny rozentuzjazmowany rozanielony zachwycony |
zakłopotany
niepewny siebie niestabilny nieśmiały pełen wyrzutów sumienia pełen żalu zawstydzony z poczuciem winy |
| skupiony
jasno myślący skoncentrowany stabilny uważny |
zazdrosny
nostalgiczny pożądliwy smętny tęskniący usychający z tęsknoty |
| usatysfakcjonowany
spełniony zaspokojony |
zdezorientowany
niekonkretny niepewny niestabilny niestały niezdecydowany oszołomiony pełen wątpliwości rozdarty skołowany zagubiony zakłopotany zbity z tropu zdezorientowany zdumiony zdziwiony |
| wdzięczny
pełen uznania poruszony spełniony wylewny wzruszony |
zdystansowany
apatyczny bierny chłodny pełen litości niechętny nieporuszony niezainteresowany obojętny oddalony spięty wycofany wyniosły zimny pełen rezerwy |
| zachwycony
beztroski promienny rozbawiony śmiały uradowany wesoły w świetnym humorze |
zirytowany
dotknięty pobudzony rozdrażniony rozeźlony sfrustrowany strapiony wkurzony zniecierpliwiony |
| zadowolony
czujący błogość niefrasobliwy radosny swobodny szczęśliwy |
zmęczony
pozbawiony energii bez życia ociężały ospały senny wycieńczony wyczerpany zbudzony znużony |
| zainteresowany
ciekawy dociekliwy pobudzony pochłonięty zaangażowany zafascynowany zaintrygowany |
zły
mściwy oburzony rozgniewany wściekły wzburzony zbulwersowany |
| spokojny
czujny opanowany pełen uznania wyciszony zrównoważony |
|
| Wolny |
Źródło:
Marshall B. Rosenberg., Porozumienie bez przemocy”
Autor: Iga Zielińska
Leave A Comment