Termin „wychowanie” przez wielu specjalistów definiowany jest w różnoraki sposób. Pojęcie to można odbierać bardzo subiektywne. W dużej mierze wynikać to może przez wzorce wyniesione z domu rodzimego. Jesper Juul w książce pt. „Zamiast Wychowania” w ciekawy sposób wprowadza czytelnika w problematykę, puentując wprowadzenie swoją definicją „wychowania”.  Wiele osób zadaje sobie pytanie- jak być dobrym rodzicem, nauczycielem? Niestety nie ma na to złotego środka. Po przeczytaniu książki nie dostaniemy odpowiedzi- jak być dobrym rodzicem, wychowawcą. Dostaniemy perspektywy myślowe. Autor naprowadza w taki sposób, by osoby odpowiedzialne za dzieci zadały sobie kilka pytań i na ich podstawie wyciągnęły wnioski czy ich postępowanie czasem nie krzywdzi dzieci.
 Jesper Juul jest duńskim terapeutą rodzinnym oraz pedagogiem. Urodził się w Danii w 1946 roku. Do 2006 roku był współzałożycielem Duńskiego Instytutu Kemplera, właśnie tam zdobył doświadczenie zawodowe, które wyrobiło jego dalszą ścieżkę zawodową.  Idee pedagogiczne, które tam sformułował, dały początek jego założeniom oraz temu, iż w pracy z dzieckiem bardzo ważnym ogniwem są rodzice, z którymi również należy pracować. Na swoim „literackim koncie” ma wiele książek wspomagających wychowanie. „Zamiast Wychowania” ukazała się w 2016 roku. Strona tytułowa i podtytuł- O sile relacji z dzieckiem – może być dla nas małą zapowiedzią, co chce nam przekazać autor.

Gdybym miała opisać dzieło jednym słowem, z pewnością użyła bym pojęcia: refleksyjne. Nigdy dotąd nie spotkałam się z tym, aby autor wpadł na pomysł, by napisać książkę w formie wywiadu. Ingeborg Szöllösi przeprowadziła rozmowę z Jesperem Juulem, zadając mu świetne pytania oraz czasami wyrażając swoją opinię. Myślę, że może to mocno zbliżyć czytelnika z autorem. Sama kilka razy złapałam się na tym, że chcę zadać specjaliście pytanie. Język, jakiego używa jest dość przyjemny i bardzo zrozumiały.

Początkowo bardzo się zdziwiłam szczerością z jaką Juul opowiada o swoich rodzicach. Później doszłam do wniosku, że to doświadczenia nas najbardziej kształtują, więc jak nie wspomnieć o czymś co zapoczątkowało jego życie zawodowe i wszystkie teorie związane z wychowaniem. Komunikacja między dzieckiem a rodzicem jest bardzo istotna do zrozumienia i wzajemnego poznania. Autor zwraca uwagę, na to, iż słuchać nie zawsze znaczy to samo co słyszeć.

 Dziecko, które nie ma poczucia zainteresowania i aprobaty ze strony rodziców, niechętnie będzie dzieliło się swoimi troskami, co szybko może prowadzić do postawy zamkniętej. Dlatego autor zaznacza w swojej książce umiejętność komunikacji. Uwagę poświęca również umiejętnemu konstruowaniu pytań, większemu zainteresowaniu dla uczuć/ emocji dziecka niż dla „pustych” rodzicielskich regułek- nadanie znaczenia opisywaniu własnych doświadczeń/ przeżyć.  

 

Bardzo zaciekawiła mnie teoria Juula, według której dziecko stające się bardziej za siebie odpowiedzialne uszczupla władzę rodzicom. Dając dziecku więcej swobody i możliwości decydowania o sobie, udostępniamy mu ważną życiową lekcję, uczymy myślenia przyczynowo- skutkowego oraz pokazujemy wiarę w niego. Rezygnacja ze swojej sztywnej pozycji i poczucia wyższości może być ciężkia dla rodziców, lecz prezent jaki podarujemy dziecku może nam to wynagrodzić. Juul opisuje również młodych dorosłych na przykładzie pewnej dziewczynki. Pokazuje, w jaki sposób osoba odpowiedzialna za innych, może nie być odpowiedzialna za siebie oraz jakie są tego przyczyny.

Książę pt. „Zamiast Wychowania” Jespera Juula, z czystym sumieniem chciałabym polecić każdemu. Wartości, które są w niej zawarte mogą być początkiem do wielu małych zmian dla rodziców, nauczycieli, dziadków oraz samych dzieci.

Na podstawie:

Zamiast wychowania.O sile relacji z dzieckiem.
 Jesper Juul, (2016)

Autor: Weronika Szturo